Biz İstanbul Roman Platformu Genel Koordinatörü ve Sivil Taraf Derneği Lideri Bahattin Turnalı Romanların eğitim Kadıköy Travesti sıhhat istihdam barınma toplumsal entegrasyon ve ayrımcılık üzere mevzularda yaşadıkları külfetlerin hala tahlile kavuşmadığını söyledi
Aynı vakitte CHP den 28 Periyot İstanbul 2 Bölge Milletvekili Aday Adayı olan Bahattin Turnalı Kartal Travesti 8 Nisan Dünya Romanlar Günü münasebetiyle yaptığı açıklamada Avrupa daki üzere azınlık değil Türk milletinin bir modülü olan Romanların asla çözülmeyen 6 temel sorunu hakkında şu bilgileri verdi AYRIMCILIK Romanlara Kurtköy Travesti karşı ihtiyati bir müsamaha ve hudutlu bir kabullenme eğilimi bulunmaktadır Romanlar müzisyenlik cümbüş ve ucuz işgücü üzere alanlarda kabullenici bir tavırla karşılaşırken evlilik ve komşuluk üzere pratiklerde Roman olmayanların barikatıyla Pendik Travesti karşılaşmaktadırlar Çabucak çabucak her bir romanın sevip aşık olup kavuşamama öyküsü vardır Ve hatta bu bazen evlilikleri bile bitiren hikayelerdir Romanlara karşı sergilenecek müsamaha ve kabullenici tavır onların sisteme dahil Maltepe Travesti olmasına toplumla bütünleşmesine münasebetiyle eşit kaidelerde yaşamasına yol açar Lakin bu hoşgörü sözü tehlikeli bir sözdür Bilhassa roman problemine müsamahayla değil hak temelli bakılması daha doğrudur ve çabayı buna nazaran kurgulamak gerekir Ayrımcılık dışlama ve ötekileştirme üzere düzenekler onların toplumsal ömürde marjinal bir pozisyona itilmelerine yol açmaktadır Bu dışlanmayı anayasal hak ve garantilerle müdafaa altına almalıyız EĞİTİM Bazı ilköğretim okulları hâlâ okul aile birliği üyeleri çocuklarına makûs örnek olur ya da ziyan verir diye Roman çocukları okulda istemiyor münasebeti ile Roman çocukların kayıtlarını yapmamak için direniyor Kayıtları yapılan şanslı çocuklarsa her olayda birinci suçlananlar ve yargısız infaz edilenler bazen de okula gelmezse tüm derslerden geçirileceğinin garantisi verilenler de oluyorlar Romanların maruz kaldıkları önyargılar ayrımcılık şiddet ve toplumsal dışlama ile çaba için okul çağı nüfusunun okullaşma oranlarının arttırılması Ulusal Eğitim Bakanlığı memleketler arası kuruluşlar ve sivil toplum örgütleri nezdinde yapılacak siyaset teklifleri ile okullaşma ve okullaşmadan sonra bu süreç daima denetim edilmeli ve müdafaa altına alınmalıdır SAĞLIK Romanların yarısından fazlası toplumsal garantiye sahip değil Çocuk vefatı tecrübesi Romanlarda fazladır Roman bayanlar Roman olmayan bayanlara nazaran daha erken çocuk sahibi olmuş daha çok doğurmuş daha fazla düşük yapmış ve daha az ve daha geç doğum öncesi bakım hizmeti almaktadır Buna nazaran roman bayanları bedenen daha çabuk yıpranıp konforlu bir hayat sürme olasılıkları daha düşük olmaktadır Sağlık kesimindeki özelleşmeden kaynaklı düşük gelirli Roman toplumu aslında çok kalitesiz sıhhat hizmetlerinden kısmi olarak faydalanmaktadır Kronik rahatsızlıkları araştırılmayan Romanlar gündelik tedavilerle kendilerini avutmaktadırlar Sıhhat dalındaki randevu sistemi sanırım bu söylediklerimizi en hakikat halde ortaya koymaktadır İSTİHDAM En kıymetli sorun işsizlik Birçoğu yalnızca Roman olmaktan ötürü işe alınmamaktan yakınıyor İş konusunda talihi yaver gidenler ise çoğunlukla en vasıfsız ve düşük fiyatlı işlerde çalışıyor zira Romanların eğitim düzeyleri ve okur yazarlık oranları çok düşük Geleneksel Roman meslekleri kayıt dışı dallarda yürütülmektedir Kayıt dışı istihdam ise Romanların hem ekonomik ve toplumsal hayattan soyutlanmasına hem de yaşadıkları toplum ile bir ahenk sorunu yaşamasına sebep olmaktadır Romanlar açısından esnek çalışma saatleri ve patron buyruğu altında olmama kayıt dışı istihdam avantajlı iken emeklilik sigorta tazminat üzere temel personellik haklarından mahrumluklar kayıt dışı istihdamın dezavantajları olarak saptanmıştır Romanlar kamu kurumlarında ise zati istihdam edilmemektedir BARINMA Romanlar kimi semtlerde kentsel dönüşüm programları kapsamında yerleşik oldukları mahallelerin yıkılmasıyla karşı karşıya kalmaya devam etmekteler Romanların ömür alanlarının her geçen gün daha da daraldığı ve yoksulluğun daha da arttığı gözlenmektedir Romanların kovulduğu hayat alanlarına lüks yapılar inşa edilerek üst gelir kümesine pazarlanmaktadır Mülkiyet ve tapu sıkıntıları mahallî idarelerin çözmek istemediği ya da kendilerine nazaran tahlil teklifleri sunduğu çok kıymetli hususlar olup Romanlar yüzyıllardır yaşadıkları yerlerde türel yetersizlikler ve türel dayanak alamamaktan ötürü mağdur edilmekte ve hakları gasp edilmektedir SOSYAL ENTEGRASYON Türkiye nin Avrupa birliğine üyeliği müzakerelerinde birtakım kaideler vardı bu kaidelerin ortasında dezavantajlı kümelerin insan hakları kapsamında entegrasyon süreçleri husus unsur konuşuldu Bu dezavantajlı kümelerin içerisinde en kıymetli ve bizi ilgilendiren tarafından bakacak olursak Roman topluluğunun ve göçebe topluluğunun entegrasyon konusuydu Bu nedenle Avrupa birliği ahenk süreci müzakerelerinde Romanların kaidelerinin ve hayati şartlarının güzelleştirilmesi ve asimile edilmeden entegre edilmesi büyük kıymet taşır Bu süreci bir ekip sivil toplum kuruluşları ve kamu kurumları aşikâr bir yere kadar getirebildiler Hem bütçesizlik hem ortaya konulmayan samimi plan ve programsızlık toplumsal entegrasyon sürecini temelsiz olan bir yapı üzere olduğu yere yıkmıştır Aslında Romanların yaşamış olduğu bu bütün sıkıntılar aidiyet duygusu aidiyet samimiyeti içermediği için siyasi partiler lokal idareler ve devlet kurumları tarafından önerilen ve ortaya konulan her şey içi boş bir formda yalnızca vakit kaybı yaratmıştır ve hala yaratmaktadır Kaynak BYZHA Beyaz Haber Ajansı